HTKK 5.4.2 & Quy Định Khai – Tính – Nộp Thuế 2025 (Điều 42, 55)

Tóm tắt nhanh cho người bận rộn

• HTKK 5.4.2: chính thức thay thế phiên bản cũ từ 23/8/2025. Bản cập nhật xử lý các tình huống về địa chỉ/định dạng trên một số biểu mẫu trọng yếu: 20-ĐK-TH-TCT, 01/TAIN, 03/TNDN (kết xuất kèm 03-9/TNDN khi đủ địa chỉ), 01/CNKD-TMĐT (xuất dữ liệu đúng mẫu).
• Điều 42 (sửa đổi 2024) – quy định khai – tính – nộp thuế 2025: nhấn mạnh nguyên tắc tự khai – tự tính – tự chịu trách nhiệm, nơi khai tại trụ sở chính, cơ chế phân bổ nghĩa vụ thuế theo địa phương; yêu cầu nhà cung cấp nước ngoài đăng ký, khai, nộp thuế tại Việt Nam; quản lý giao dịch liên kết – APA.
• Điều 55 – thời hạn nộp thuế: TNDN theo quý (deadline ngày 30 tháng đầu quý sau), dầu thô 35 ngày, khí thiên nhiên theo tháng, thuế xuất nhập khẩu theo luật chuyên ngành và sau thông quan theo thời hạn tờ khai ban đầu.

HTKK 5.4.2: Nâng Cấp Để Kê Khai “Chạy Mượt” Các Biểu Mẫu Đặc Thù

HTKK 5.4.2 Cập Nhật Yêu Cầu Phát Sinh – Thay Thế Phiên Bản Cũ Từ 23/8/2025

• Tờ khai 20-ĐK-TH-TCT (Thông tư 86/2024): cho phép nhập địa chỉ người nước ngoài với giá trị “Khác”.
  Ví dụ minh họa: Một chuyên gia nước ngoài có địa chỉ cư trú ở khu đặc thù chưa có trong danh mục chuẩn. Trên HTKK 5.4.2, kế toán có thể chọn “Khác” để điền đúng thực tế, tránh “kẹt” ở khâu chuẩn hóa địa chỉ.

• Tờ khai 01/TAIN (Thông tư 80/2021): cho phép kê khai tỉnh nơi có nhà máy thủy điện trùng với tỉnh nơi đặt văn phòng điều hành (trước khi sáp nhập địa giới hành chính).
  Ví dụ minh họa: Doanh nghiệp thủy điện có văn phòng điều hành và nhà máy ở hai địa phương vốn độc lập trước sáp nhập; giờ có thể kê khai trùng tỉnh theo cách HTKK hỗ trợ, đồng nhất dữ liệu khi tổng hợp.
• Tờ khai 03/TNDN (Thông tư 80/2021): cho phép kết xuất kèm Phụ lục 03-9/TNDN khi đã khai đủ địa chỉ.
  Ví dụ minh họa: Kế toán đôi khi quên điền thông tin địa chỉ đầy đủ dẫn tới lỗi kết xuất. Trên HTKK 5.4.2, chỉ cần điền đủ địa chỉ, hệ thống sẽ cho kết xuất kèm 03-9/TNDN đúng như mẫu.
• Tờ khai 01/CNKD-TMĐT (Nghị định 117/2025): cập nhật để xuất dữ liệu đúng biểu mẫu cho kinh doanh thương mại điện tử – nền tảng số.
  Ví dụ minh họa: Cá nhân kinh doanh qua sàn/dịch vụ số khai theo 01/CNKD-TMĐT; với HTKK 5.4.2, file XML kết xuất đúng cấu trúc mẫu, thuận lợi nộp qua Cổng Thuế điện tử.

Ý nghĩa thực tiễn:
Các bản vá này giải quyết các tình huống địa chỉ/định dạng vốn rất dễ gây lỗi khi kết xuất, đặc biệt ở 03/TNDN – 03-9/TNDN và 20-ĐK-TH-TCT. Tổ chức, cá nhân nộp thuế phải sử dụng HTKK 5.4.2 cho hồ sơ liên quan, thay cho phiên bản cũ.

Cách Cập Nhật HTKK 5.4.2 Không Lỗi Kết Xuất 03-9/TNDN

• Bước 1: Kiểm tra phiên bản hiện tại; nếu chưa là HTKK 5.4.2, tiến hành nâng cấp HTKK 5.4.2 theo hướng dẫn chính thức (tải từ kênh được cơ quan thuế công bố).
• Bước 2: Sao lưu dữ liệu tờ khai trước khi cập nhật để an toàn.
• Bước 3: Cài đặt HTKK 5.4.2, kiểm tra lại các mẫu: 20-ĐK-TH-TCT, 01/TAIN, 03/TNDN (kèm 03-9/TNDN), 01/CNKD-TMĐT.
• Bước 4: Trước khi kết xuất XML, điền đủ địa chỉ (đặc biệt với 03/TNDN), chọn “Khác” cho trường hợp địa chỉ người nước ngoài không có trong danh mục.

Điều 42 (Sửa Đổi 2024): Quy Định Khai – Tính – Nộp Thuế 2025 Theo Nguyên Tắc “Tự Khai – Tự Tính – Tự Chịu Trách Nhiệm”

Nguyên Tắc Cốt Lõi

• Người nộp thuế có trách nhiệm khai chính xác – trung thực – đầy đủ theo mẫu và tự tính số thuế phải nộp (trừ trường hợp do cơ quan thuế tính/ấn định).
• Nơi khai thuế: kê khai tập trung tại trụ sở chính. Nếu doanh nghiệp hạch toán tập trung và có đơn vị phụ thuộc ở tỉnh khác, thì phân bổ nghĩa vụ thuế theo địa phương theo quy định.

Ví dụ minh họa (kê khai tập trung – phân bổ):

Công ty A có trụ sở chính tại Hà Nội, chi nhánh hạch toán phụ thuộc tại Đà Nẵng và Cần Thơ. Kế toán kê khai tại Hà Nội, sau đó phân bổ nghĩa vụ thuế tương ứng cho Đà Nẵng và Cần Thơ theo cơ chế phân bổ được áp dụng.

Thương Mại Điện Tử – Nền Tảng Số – Dịch Vụ Từ Nước Ngoài

• Nhà cung cấp nước ngoài (ví dụ các nền tảng số, dịch vụ trực tuyến…) có nghĩa vụ đăng ký, khai và nộp thuế tại Việt Nam, trực tiếp hoặc thông qua ủy quyền.

Ví dụ minh họa (nhà cung cấp nước ngoài):
Một nền tảng quảng cáo quốc tế cung cấp dịch vụ cho doanh nghiệp Việt Nam. Theo quy định khai – tính – nộp thuế 2025, nền tảng này đăng ký tài khoản/ủy quyền để thực hiện kê khai thuế điện tử tại Việt Nam.

Giao Dịch Liên Kết – Nguyên Tắc So Sánh Độc Lập – APA

• Giao dịch liên kết phải kê khai và xác định giá theo nguyên tắc so sánh với giao dịch độc lập, đảm bảo bản chất quyết định nghĩa vụ thuế.
• Điều chỉnh giá giao dịch liên kết để không làm giảm thu nhập chịu thuế so với giao dịch độc lập tương ứng.
• Có thể áp dụng APA (Advance Pricing Agreement) đơn phương/song phương/đa phương, dựa trên cơ sở dữ liệu thương mại có kiểm chứng và phải được Bộ trưởng Bộ Tài chính phê duyệt trước khi áp dụng.

Ví dụ minh họa (giao dịch liên kết – APA):
Tập đoàn B có công ty mẹ ở nước ngoài và công ty con tại Việt Nam. Hai bên có giao dịch dịch vụ nội bộ. Doanh nghiệp tại Việt Nam có thể đề nghị APA để thống nhất trước phương pháp xác định giá với cơ quan thuế, giảm rủi ro tranh chấp về giá chuyển nhượng trong kỳ tính thuế.

Điều 55: Thời Hạn Nộp Thuế – Cần “Khóa Lịch” Để Không Trễ Hạn

Nguyên Tắc Chung

• Người nộp thuế tự tính: hạn nộp trùng ngày cuối cùng của thời hạn nộp hồ sơ khai thuế.
• Hồ sơ khai bổ sung: nộp theo thời hạn của kỳ tính thuế gốc.

Thời Hạn Theo Sắc Thuế/Tình Huống

• Thuế TNDN: tạm nộp theo quý, hạn chót ngày 30 của tháng đầu quý sau.
  Ví dụ minh họa (deadline TNDN theo quý): Quý I (01–03), hạn nộp tạm tính 30/04; Quý II (04–06) hạn 30/07; Quý III (07–09) hạn 30/10; Quý IV (10–12) hạn 30/01 năm sau.
• Dầu thô: 35 ngày kể từ ngày xuất bán (nội địa) hoặc ngày thông quan (xuất khẩu).
• Khí thiên nhiên: nộp theo tháng.
• Thuế xuất nhập khẩu: theo Luật Thuế XNK; nếu phát sinh số phải nộp sau thông quan, áp dụng thời hạn nộp thuế của tờ khai ban đầu. Trường hợp cần phân tích/giám định/xác định trị giá, thực hiện theo quy định của Bộ Tài chính.

Ví dụ minh họa (sau thông quan):
Doanh nghiệp nộp tờ khai nhập khẩu linh kiện và đã thông quan. Sau kiểm tra hậu kiểm, phát sinh số thuế phải nộp bổ sung; khi đó thời hạn nộp bổ sung được xác định theo thời hạn tờ khai ban đầu.

Hướng Dẫn Viết Đúng – Tránh Lỗi – Nộp Kịp

A) HTKK 5.4.2

• Cách cập nhật HTKK 5.4.2 không lỗi kết xuất 03-9/TNDN: luôn điền đủ địa chỉ; kiểm tra mẫu 03-9/TNDN đã được đính kèm trước khi kết xuất XML; cập nhật HTKK 5.4.2 trên tất cả máy trạm dùng để kê khai thuế điện tử.
• Hướng dẫn 20-ĐK-TH-TCT nhập địa chỉ người nước ngoài “Khác”: nếu địa chỉ không có trong danh mục, chọn “Khác” và điền chính xác theo hồ sơ thực tế.
• 01/TAIN kê khai tỉnh nhà máy thủy điện trùng tỉnh văn phòng điều hành: với trường hợp trước sáp nhập địa giới, HTKK 5.4.2 cho phép cấu hình trùng tỉnh theo thông báo nâng cấp.
• 01/CNKD-TMĐT theo Nghị định 117/2025 xuất dữ liệu đúng mẫu: kiểm tra định dạng trước khi nộp qua Cổng Thuế điện tử để hạn chế lỗi trả hồ sơ.

B) Điều 42 (Nguyên Tắc Khai – Tính)

• Kê khai tập trung tại trụ sở chính – phân bổ nghĩa vụ thuế cho chi nhánh ngoại tỉnh: xây dựng bảng phân bổ theo tỷ lệ/quy định áp dụng, lưu vết tính toán phục vụ kiểm tra.
• Nhà cung cấp nước ngoài đăng ký tài khoản/ủy quyền nộp thuế tại Việt Nam: doanh nghiệp Việt Nam làm việc với đối tác cần nhắc họ tuân thủ nghĩa vụ; phần nghĩa vụ của doanh nghiệp Việt Nam thực hiện đúng hợp đồng và luật Việt Nam.
• Giao dịch liên kết điều chỉnh theo giao dịch độc lập; APA phê duyệt như thế nào: cân nhắc APA khi có giao dịch nội bộ thường xuyên và giá trị lớn; hồ sơ dữ liệu phải là thương mại và có kiểm chứng; APA cần Bộ trưởng Bộ Tài chính phê duyệt trước khi áp dụng.

C) Điều 55 (Thời Hạn Nộp)

• Deadline TNDN theo quý là ngày 30 tháng đầu quý sau: thiết lập lịch nhắc nội bộ cố định; chuẩn hóa quy trình tạm nộp.
• Thời hạn nộp thuế dầu thô 35 ngày từ ngày xuất bán/thông quan: theo dõi ngày phát sinh thật sát để tính mốc 35 ngày.
• Khí thiên nhiên nộp thuế theo tháng: phối hợp phòng kế toán sản xuất để chốt số liệu hàng tháng.
• Thời hạn nộp thuế XNK sau thông quan theo tờ khai ban đầu: lưu kho hồ sơ tờ khai gốc; khi có quyết định bổ sung, đối chiếu đúng thời hạn.

FAQ – Câu Hỏi Thường Gặp

1) Không nâng cấp HTKK 5.4.2 có nộp tờ khai được không?
HTKK 5.4.2 thay thế phiên bản cũ từ 23/8/2025. Bạn nên nâng cấp ngay để tránh lỗi kết xuất XML, đặc biệt với 03/TNDN – 03-9/TNDN và trường hợp địa chỉ người nước ngoài.

2) Vì sao 03/TNDN đôi khi không kết xuất kèm 03-9/TNDN?
Theo HTKK 5.4.2, cần điền đủ địa chỉ; khi đáp ứng yêu cầu này, hệ thống sẽ cho kết xuất kèm Phụ lục 03-9/TNDN.

3) Trường hợp nào dùng “Khác” cho địa chỉ người nước ngoài?
Khi địa chỉ không có trong danh mục hành chính sẵn có, bạn có thể chọn “Khác” và nhập đúng thông tin thực tế trên 20-ĐK-TH-TCT.

4) Doanh nghiệp có nhiều chi nhánh ngoại tỉnh khai thuế ở đâu?
Khai tại trụ sở chính và phân bổ nghĩa vụ thuế theo địa phương theo quy định Điều 42.

5) Nhà cung cấp nước ngoài cung cấp dịch vụ số cho DN Việt Nam có nghĩa vụ gì?
Họ đăng ký, khai, nộp thuế tại Việt Nam, trực tiếp hoặc qua ủy quyền.

6) APA là gì và ai phê duyệt?
APA là thỏa thuận trước về phương pháp xác định giá tính thuế trong giao dịch liên kết; phải dựa trên dữ liệu thương mại có kiểm chứng và được Bộ trưởng Bộ Tài chính phê duyệt trước khi áp dụng.

7) Mốc thời gian quan trọng theo Điều 55 là những gì?

• TNDN theo quý: ngày 30 tháng đầu quý sau.
• Dầu thô: 35 ngày từ xuất bán/thông quan.
• Khí thiên nhiên: nộp theo tháng.
• XNK sau thông quan: theo thời hạn tờ khai ban đầu.

Checklist Vận Hành: Làm Đúng Ngay Từ “Bước 1”

Về phần mềm – biểu mẫu

• Rà soát toàn bộ máy trạm, nâng cấp HTKK 5.4.2 đồng loạt.
• Kiểm tra các mẫu liên quan: 20-ĐK-TH-TCT, 01/TAIN, 03/TNDN + 03-9/TNDN, 01/CNKD-TMĐT.
• Trước khi kết xuất XML, đảm bảo địa chỉ đầy đủ, xử lý “Khác” cho địa chỉ người nước ngoài đúng quy định.

Về quy trình khai – tính – nộp

• Cấu hình kê khai tập trung tại trụ sở chính, thiết lập bảng phân bổ nghĩa vụ thuế theo địa phương cho chi nhánh hạch toán phụ thuộc.
• Với nhà cung cấp nước ngoài, cập nhật điều khoản hợp đồng về đăng ký/ủy quyền khai – nộp thuế tại Việt Nam theo luật.
• Đối với giao dịch liên kết, chuẩn hóa hồ sơ xác định giá theo so sánh giao dịch độc lập; cân nhắc APA khi cần thiết.

Về thời hạn

• Lập lịch nhắc cố định: TNDN theo quý – ngày 30, dầu thô – 35 ngày, khí thiên nhiên – theo tháng.
• Với XNK sau thông quan, gắn nhãn thời hạn theo tờ khai ban đầu trong hệ thống quản trị hồ sơ.

Tình Huống Thực Tế & Cách Xử Lý (Minh Họa, Không Mở Rộng Phạm Vi Quy Định)

Tình huống 1 – Lỗi kết xuất 03-9/TNDN

• Dấu hiệu: 03/TNDN nộp được nhưng phụ lục 03-9/TNDN không đi kèm.
• Cách xử lý trong HTKK 5.4.2: kiểm tra địa chỉ đã điền đủ; nếu thiếu, bổ sung rồi kết xuất lại XML.

Tình huống 2 – Địa chỉ người nước ngoài không có trong danh mục

• Dấu hiệu: Không chọn được tỉnh/thành/xã/phường theo danh mục.
• Cách xử lý: trên 20-ĐK-TH-TCT, chọn “Khác” và nhập đầy đủ thông tin địa chỉ theo hồ sơ thực tế.

Tình huống 3 – Doanh nghiệp kê khai tập trung nhưng có chi nhánh ngoại tỉnh

• Yêu cầu: kê khai tại trụ sở chính và phân bổ nghĩa vụ thuế cho từng địa phương.
• Thực hành: xây dựng bảng phân bổ minh bạch, lưu toàn bộ căn cứ, đảm bảo thống nhất số liệu khi quyết toán.

Tình huống 4 – Nhà cung cấp nước ngoài cung cấp dịch vụ số

• Yêu cầu: đăng ký, khai, nộp thuế tại Việt Nam (trực tiếp hoặc ủy quyền).
• Thực hành: nhắc đối tác tuân thủ; doanh nghiệp Việt Nam thực hiện nghĩa vụ theo đúng hợp đồng và quy định hiện hành.

Tình huống 5 – Quên mốc thời hạn TNDN theo quý

• Hệ quả: có thể phát sinh rủi ro về chậm nộp.
• Thực hành: khóa lịch cố định: ngày 30 tháng đầu quý sau; tự động nhắc việc trong hệ thống nội bộ.

“Kế toán Á Châu – Đồng hành cùng sự phát triển của doanh nghiệp.”

Mọi thông tin cần tư vấn xin vui lòng liên hệ:

Công ty TNHH Dịch Vụ Tài chính – Kế toán Á Châu

Đồng hành cùng Doanh nghiệp Việt Nam

•  0776 112 333 – 0932 154 266

•  info@dichvuketoanachau.com

•  343 Phạm Ngũ Lão, Phường Bến Thành, Hồ Chí Minh

•  Thứ 2 – Thứ 6: 8:00 đến 17:30

👉 Liên hệ – Đăng ký – Đồng hành cùng Kế Toán Á Châu ngay hôm nay!